تفسیر آزمایش خون (CBC) بصورت آنلاین

آزمایش شمارش کامل خون (CBC) آزمایش خونی است که برای ارزیابی سلامتی عمومی و تشخیص طیف گسترده ای از اختلالات از جمله کم خونی، عفونت و لوسمی مورد استفاده قرار می گیرد. در این مقاله بطور کامل در مورد خواندن برگه آزمایش خون و تفسیر آن توضیح داده شده است:

آزمایش شمارش کامل خون چندین مؤلفه و ویژگی خون را اندازه گیری می کند ، از جمله:

•  گلبولهای قرمز ، که اکسیژن را حمل می کنند
•  گلبولهای سفید ، که با عفونت مبارزه می کنند
•  هموگلوبین ، پروتئین حمل کننده اکسیژن در گلبول های قرمز
•  هماتوکریت ، نسبت گلبول های قرمز به جزء مایع یا پلاسما در خون 
•  پلاکت ها ، که به لخته شدن خون کمک می کند

افزایش یا کاهش غیرطبیعی تعداد سلولها ، همانطور که در یک شمارش کامل خون نشان داده می شود، ممکن است نشانگر این مسئله باشد که بیماری دارید که نیازمند ارزیابی بیشتر است [1].

آزمایش شمارش کامل خون آزمایش خون رایجی است که به دلایل مختلف انجام می شود:

1- برای بررسی سلامت عمومی

پزشک ممکن است آزمایش شمارش کامل خون را به عنوان بخشی از معاینه پزشکی معمول برای نظارت بر سلامت عمومی شما و غربالگری انواع اختلالات مانند کم خونی یا لوسمی توصیه کند.

2- برای تشخیص بیماری

اگر دچار ضعف ، خستگی ، تب ، التهاب ، کبودی یا خونریزی شده باشید، پزشک آزمایش شمارش کامل خون را توصیه می کند. آزمایش شمارش کامل خون به تشخیص علت این علائم و نشانه ها کمک می کند. اگر پزشک مشکوک به عفونت باشد ، آزمایش شمارش کامل خون به تایید این تشخیص کمک می کند.

3-  برای نظارت بر بیماری

اگر اختلال خونی داشته باشید که بر شمارش سلول های خونی شما تأثیر بگذارد، پزشک از آزمایش شمارش کامل خون برای نظارت بر وضعیت شما استفاده می کند.

4-  برای نظارت بر معالجه

آزمایش شمارش کامل خون در صورت مصرف داروهایی که بر تعداد سلولهای خون تأثیر می گذارد، انجام می شود تا به نظارت بر سلامتی شما بپردازد [2].

اگر نمونه خون شما فقط برای شمارش کامل خون آزمایش شود، می توانید قبل از آزمایش به صورت طبیعی غذا بخورید و نوشیدنی بنوشید. اگر از آزمایش خون شما برای آزمایش های اضافی استفاده شود ، ممکن است لازم باشد برای مدت مشخصی قبل از آزمایش چیزی نخورید و ناشتا باشید. پزشک دستورات لازم را به شما می دهد.

برای آزمایش شمارش کامل خون ، یکی از اعضای تیم پزشکی با وارد کردن یک سوزن به رگ بازو، معمولاً در قسمت آرنج ، نمونه خون می گیرد. نمونه خون برای تجزیه و تحلیل به آزمایشگاه فرستاده می شود و شما می توانید بلافاصله به فعالیت های معمول خود برگردید.

برای تفسیر آزمایش خون توسط متخصصین میتوانید اپلیکیشن سلامت اوما را دانلود و نصب کنید و تصویر آزمایش را برای پزشکان ارسال کنید، در اصرع وقت پاسخگو خواهند بود. موارد زیر نتایج آزمایش شمارش کامل خون برای بزرگسالان است [3]:

• * L = لیتر

• ** mcL = میکرولیتر

• *** dL = دسی لیتر

آزمایش شمارش کامل خون معمولاً یک آزمایش تشخیص قطعی نیست. بسته به دلیلی که پزشک این آزمایش را توصیه می کند، نتایج خارج از محدوده طبیعی ممکن است نیاز به پیگیری داشته باشد. ممکن است لازم باشد پزشک نتایج CBC را با سایر نتایج آزمایش های خون بررسی کند، یا ممکن است آزمایش بیشتری نیاز باشد.

به عنوان مثال ، اگر سالم باشید و هیچ نشانه یا علائمی از بیماری نداشته باشید و نتایج کمی خارج از حد طبیعی باشد، دلیلی برای نگرانی وجود ندارد و نیازی به پیگیری نیست. اما در صورتی که تحت درمان سرطان باشید و نتایج حاصل از آزمایش خارج از محدوده طبیعی باشد، ممکن است نیاز به تغییر برنامه درمانی سرطان باشد.

در بعضی موارد ، اگر نتایج بطور قابل توجهی بالاتر یا پایین تر از حد طبیعی باشد ، پزشک شما را به پزشک متخصص در زمینه اختلالات خونی (هماتولوژیست) ارجاع می دهد.

خواندن جواب آزمایش خون

نتایج بالاتر یا پایین تر از حد طبیعی در آزمایش شمارش کامل خون ممکن است نشان دهنده یک مشکل باشد.

1-  تعداد گلبولهای قرمز ، هموگلوبین و هماتوکریت:

نتایج آزمایش شمارش گلبولهای قرمز، هموگلوبین و هماتوکریت مرتبط است زیرا هر یک از آنها جنبه های مختلف گلبولهای قرمز شما را اندازه گیری می کنند. اگر اندازه گیری در این سه منطقه پایین تر از حد نرمال باشد ، کم خونی دارید. کم خونی باعث خستگی و ضعف می شود. کم خونی دلایل زیادی دارد ، از جمله کمبود ویتامین های خاص یا قرص آهن ، خونریزی یا بیماری. شمارش گلبولهای قرمز خون که بالاتر از حد طبیعی است یا سطح هموگلوبین بالا یا هماتوکریت بالا نشانه بیماری مانند پلی سیتمی ورا یا بیماری قلبی می باشد [4].

2- شمارش گلبولهای سفید

تعداد کم گلبولهای سفید خون (لکوپنی) ممکن است در اثر بیماری ایجاد شود، مانند اختلال خود ایمنی که سلولهای سفید خون را از بین می برد و باعث مشکلات مغز استخوان یا سرطان می شود. برخی از داروهای خاص نیز می توانند باعث کاهش تعداد گلبولهای سفید خون شوند.

اگر تعداد گلبول های سفید خون شما بالاتر از حد معمول باشد، ممکن است دچار عفونت یا التهاب شده باشید. یا ممکن است نشان دهنده این باشد که شما یک اختلال سیستم ایمنی یا بیماری مغز استخوان دارید. شمارش گلبولهای سفید خون بالا همچنین می تواند واکنشی در برابر دارو باشد.

3- تعداد پلاکت ها

تعداد پلاکت پایین تر از حد طبیعی (ترومبوسیتوپنی) یا بالاتر از حد طبیعی (ترومبوسیتوز) اغلب نشانه بیماری است، یا ممکن است عارضه جانبی دارو باشد. اگر تعداد پلاکت شما خارج از حد طبیعی باشد، برای تشخیص علت به آزمایش های بیشتری احتیاج دارید.

در مورد مشخصات کامل نتایج آزمایش شمارش کامل خون با پزشک خود صحبت کنید.

بسته به آنچه پزشک دستور می دهد، این آزمایش می تواند اطلاعات بیشتری در مورد سلامتی شما نشان دهد. پزشک با اندازه گیری موارد زیر متوجه می شود آیا بیماری دارید یا خیر:

 MCH (میانگین هموگلوبین بدنی)

مقدار هموگلوبین (پروتئین) در گلبول قرمز خون. هموگلوبین اکسیژن را به اندام ها و بافت های شما منتقل می کند.

 MCV:

این پارامتر به اندازه گیری اندازه متوسط RBC می پردازد و می توان آن را با تقسیم هماتوکریت X10 بر تعداد RBC محاسبه کرد. مقادیر عادی 80-100 fL است.  مقادیر کم نشان می دهد که سلول ها میکروسیتیک هستند (سلول های کوچک) و اغلب مشکلات کمبود آهن، مسمومیت با سرب و تالاسمی دیده می شود. مقادیر بالا بیشتر از 100 fL نشان میدهد سلولها ماکروسیتیک (سلولهای بزرگ) هستند و اغلب بیماری هایی مانند کم خونی مگالوبلاستیک ، کمبود فولات یا ویتامین B12 ، بیماری کبد ، پس از اسپلنکتومی ، شیمی درمانی یا کم کاری تیروئید دیده می شود. اگر بیمار مبتلا به هیپوولمیک باشد یا خونریزی حاد داشته باشد ، MCV با هموگلوبین کم می تواند طبیعی باشد.

 MCHC (میانگین غلظت هموگلوبین بدن):

این عدد میزان غلظت هموگلوبین را در مقدار معین خون اندازه گیری می کند که با تقسیم Hgb بر Hct محاسبه می شود.

RDW (عرض توزیع سلولهای قرمز):

تفاوت سایز گلبول های قرمز

تعداد رتیولوسیت ها:

این آزمایش تعداد گلبول های قرمز جدید بدن را اندازه گیری می کند.

 MPV (میانگین حجم پلاکت):

اندازه متوسط پلاکت ها در خون شما است.

PDW (عرض توزیع پلاکت):

تفاوت سایز پلاکت های شما.

 تفاوت سلول سفید خون. پنج نوع گلبول سفید وجود دارد. این آزمایش نشان می دهد شما چه تعداد از این پنج نوع  را دارید: نوتروفیل ها ، لنفوسیت ها ، مونوسیت ها ، ائوزینوفیل ها و بازوفیل ها.  هر آزمایشگاه تجهیزات ویژه و روش های مختلفی برای تجزیه و تحلیل خون دارد. بنابراین محدوده مرجع - آنچه سطح طبیعی در نظر گرفته می شود - به آزمایشگاهی بستگی دارد که آزمایش خون شما را انجام می دهد.  همچنین به سن ، جنسیت و ارتفاع از سطح دریا در محل زندگی شما بستگی دارد [5].

1-  ائوزینوفیل ها:

این گلبول ها علاوه بر جریان خون در مناطقی مانند پوست و مجاری هوایی نیز یافت می شوند. این گلبول ها در طی واکنش های آلرژیک و التهابی و عفونت های انگل افزایش می یابند. سطح طبیعی خون بین 0 تا 7 درصد است.

2- بازوفیل ها:

بازوفیلهای بافتی در دستگاه گوارش و دستگاه تنفسی و پوست یافت می شوند. آنها حاوی هپارین و هیستامین هستند و اعتقاد بر این است که در شرایط آلرژیک و استرس دیده می شوند. بازوفیلها در جلوگیری از لخته شدن موثر هستند. سطح طبیعی خون از 0 تا 2 درصد است.

3-  مونوسیت ها:

این سلول ها حدود 5 ساعت یا بیشتر به محل آسیب وارد می شوند . مونوسیت ها سلول های فاگوسیتی هستند که مواد خارجی مانند سلول های زخمی و مرده ، میکروارگانیسم ها و سایر ذرات را از محل صدمه به ویژه در هنگام عفونت های ویروسی یا باکتریایی خارج می کنند. سطح طبیعی بسته به منبع متفاوت است  و از 2 - 8 درصد یا 3 تا 4 درصد- 10 درصد متغیر هستند.

4-  لنفوسیت ها:

لنفوسیت ها با عفونت های ویروسی مبارزه می کنند. سلولهای B و سلولهای T دو نوع اصلی لنفوسیت ها هستند. لنفوسیت ها نقش اساسی در شکل گیری ایمونوگلوبین ها (ایمنی هومورال) دارند و همچنین ایمنی سلولی را تأمین می کنند. سطح طبیعی از 16 تا 45 درصد است.